Przystanek autobusowy w formie funkcjonalnej rzeźby przestrzennej dedykowany inżynierowi Franciszkowi Ksaweremu Christianiemu pionierowi budowy dróg bitych w Królestwie Polskim’’ . Projekt został Zrealizowany w ramach programu własnego Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, dofinansowanego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – „Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej- 2025”.
12.11.2025 roku o godzinie 15.30 w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku odbyło się wydarzenie wieńczące w/w projekt. Współorganizatorem wydarzenia inauguracji rzeźby
w przestrzeni publicznej była Gmina Orońsko. Uroczystość swoją obecnością zaszczycili między innymi:
Robert Górlicki Starosta Szydłowiecki
Magdalena Nowacka Radna Sejmiku Województwa Mazowieckiego
Anita Gołosz Wicestarosta Powiatu Szydłowieckiego
Artur Ludew Burmistrz Miasta i Gminy Szydłowiec
Sylwester Różycki Wójt Gminy Orońsko
Monika Czubak Sekretarz Gminy Orońsko
Jarosław Molenda Przewodniczący Rady Gminy w Orońsku
Jerzy Dobrzański rzeźbiarz autor działa
Agnieszka Prokopczyk-Tulik Z-ca Dyrektora ds. Ekonomiczno-Administracyjnych Mazowieckiego Zarządu Dróg Wojewódzkich w Warszawie
Dariusz Antonkiewicz – Kierownik Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad rejonu Radom
Zbigniew Kapciak Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego
Marcin Ciężkowski Zastępca Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego
Paulina Kurc-Maj Dyrektor Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku
Tomasz Lewandowski Dyrektor mazowieckiego Zarządu Dróg Wojewódzkich w Warszawie Rejon Radom
Zbigniew Ostrowski Dyrektor ds. Kontaktów z Samorządami
Maciej Stachura potomek Franciszka Ksawerego Christianiego
Alicja Grzesik Dyrektor Przedszkola Samorządowego w Orońsku
Beata Prokop Gos Dyrektor PSP im. Józefa Brandta w Orońsku
Jolanta Kacprzyk Dyrektor PSP im. Tadeusza Kościuszki w Ciepłej
Edyta Widawska Dyrektor PSP im. Franciszka Ksawerego Christianiego w Guzowie
Bolesław Mikrut Proboszcz Parafii pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP w Orońsku
Arkadiusz Bieniek Proboszcz Parafii pod wezwaniem. św. Mikołaja w Wysokiej
Sebastian Skuza Profesor Uczelni Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego
Wanda Pysiak Przewodnicząca Gminnej Rady Seniorów w Orońsku
Marcin Nowakowski Sołtys miejscowości Orońsko
Spotkanie otworzyła p.o. Dyrektora Gminnej Biblioteki Publicznej w Orońsku Małgorzata Lasota. Opowiedziała o idei powstania dzieła – przystanku. Była to chęć upamiętnienia dokonań Franciszka Ksawerego Christianiego, który był jednym z kluczowych twórców nowoczesnego drogownictwa w Królestwie Polskim. Dzięki jego wizji, organizacji i pracy inżynierskiej powstały ważne trasy komunikacyjne, Jego działania w Orońsku przekroczyły rolę typowego właściciela ziemskiego i wpisywały się w plan komunikacyjny i osadniczy regionu. Rzeźba przestrzenna stała się szansą na poznanie i upowszechnienie wśród mieszkańców lokalnej historii. Rzeźba jest dziełem wybitnego autora, zrealizowana na wysokim poziomie artystycznym a jednocześnie odpowiadająca na potrzeby lokalnej społeczności oraz ogólnie dostępna w przestrzeni publicznej. Dzieło to ma szerokie grono odbiorców począwszy od dzieci a także młodzież, dorosłych, seniorów oraz ludzi ze szczególnymi potrzebami. Całość usytuowana w widocznym miejscu przy szlaku wyznaczonym przez samego Christianiego.
Autorem rzeźby przestrzennej jest Jerzy Dobrzański – rzeźbiarz, projektant, stypendysta Fundacji Kościuszkowskiej w 2012r oraz Stypendysta Ministra Kultury w 2017 r. Głównie autor rzeźb i obiektów w przestrzeni publicznej. Uprawia tzw. rzeźbę funkcjonalną, poprzez którą stara się złagodzić trud obywatelskiej egzystencji a także zmniejszyć poziom agresji i nietolerancji w polskim społeczeństwie. Wielokrotnie nagradzany za swoje projekty.
W dalszej części spotkania, szerzej o dziele wypowiedział się sam autor.
Dyrektor Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku Pani Paulina Kurc-Maj opowiedziała o Programie własnym Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, dofinansowanym przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – „Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej – 2025”.
Prezentację o Franciszku Ksawerym Christianim przygotowali uczniowie Publicznej Szkoły Podstawowej w Guzowie, której Christiani jest patronem. W przygotowaniach materiału brał udział Pan Maciej Stachura potomek Franciszka Ksawerego Christianiego.
W dalszej części, uczestnicy spotkania udali się w miejsce usytuowania ,,Przystanku autobusowego w formie funkcjonalnej rzeźby przestrzennej dedykowanej inżynierowi Franciszkowi Ksaweremu Christianiemu pionierowi budowy dróg bitych w Królestwie Polskim’’, gdzie nastąpiło uroczyste odsłonięcie tablicy upamiętniającej Franciszka Ksawerego Christianiego.
,,Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej-2025” to V edycja programu własnego Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. To pierwszy w Polsce program dotacyjny przeznaczony na inwestycje w zakresie realizacji form rzeźbiarskich w przestrzeni publicznej. Jego celem jest podniesienie jakości przestrzeni publicznej w Polsce poprzez usytuowanie w niej większej liczby dzieł o wysokim poziomie rzeźbiarskim oraz próba dokonania zmiany myślenia o wspólnej przestrzeni, W 2025 r. budżet programu wynosi 4 mln zł na inwestycje w zakresie realizacji rzeźb w przestrzeni publicznej. Do programu wpłynęło 127 wniosków, w wyniku oceny przyznano dofinansowania 26 wnioskom złożonym w ramach programu, w tym Gminnej Bibliotece Publicznej w Orońsku na całość wnioskowanej kwoty (tj.200 000,00 zł). Wysokość uzyskanego dofinansowania pozwoliła na realizację zadania bez wkładu własnego Gminnej Biblioteki Publicznej w Orońsku.
GMINA OROŃSKO
